Miras bırakan saklı payların dışında kalan miktarlar için ölüme bağlı tasarruflar yapabilir. Yaptığı tasarruflar saklı payları ihlal ederse, tenkise tabi kazandırmalar olarak kabul edilir.
Kimler saklı paylı mirasçılardır? Hangi mirasçıların saklı pay oranları ne kadardır? Saklı pay oranını nasıl hesaplarım? Tasarruf nisabı nedir? Tasarruf nisabı nasıl hesaplanır? Tenkise tabi kazandırmalar nelerdir? Tereke aktifi nedir? Net tereke nedir, nasıl hesaplanır?
Miras bırakanın yaptığı ölüme bağlı tasarruflar tasarruf nisabını aşıyorsa saklı payları tasarruf edilmiş olan mirasçılar tenkis talep edebilir?
Tasarruf nisabına rakamsal değer biçilmesi gerekmektedir. Öcelikle terekenin değeri tespit edilir. Terekenin tespiti için ölüm anındaki mevcudiyet yeterli değildir. Bu sebepler öncelikle nelerin tenkise tabi olduğu belirlenmeli ve tereke hesabında dikkate alınmalıdır. Sadece ölüme bağlı tasarruflar değil, bazı sağlararası kazandrmalar da tenkise tabi olabilmektedir. Tenkis edilecek olan işlemler hükümsüzleşmektedir. Burada her iki kazandırmanın da ortak özelliği karşılıksız yapılmış olmalarıdır. İvazlı olarak yapılan kazandırmalar terekede eksilmeye sebep olmayacağı için tenkise tabi olmazlar.
Terekedeki mal varlığına mirasın açıldığı an itibariyle değer biçilir. Ölüme bağlı tasarruflar henüz terekeden çıkmamış olduğu için tereke aktifinin içinde yer almaktadır. Tenkise tabi olan yani ivazsız yapılmış olan sağlararası kazandırmalar ise terekeden çıkmış olduğu için yapılan bu tasarruf değerinin terekeye eklenerek tereke aktifinin bulunması gerekir.
Örneğin; miras bırakan A vefat ettiği tarihte bankada 50.000 TL parası, 150.000 TL değerinde de arabası mevcut. Miras bırakan A vefat etmeden önce çok sevdiği bir dostuna, vefat etmeden 1 yıl önce karşılıksız olarak 100.000 TL değerinde bir tablo hediye etmiş olsun. Miras bırakanın vasiyetname ile de 150.000 TL değerinde arabasını bir süredir beraber yaşamakta olduğu hayat arkadaşına bırakmış olduğunu kabul edelim. Miras bırakan A’nın mirasçılarının saklı paylarının ihlal edilip edilmediğinin tespiti için öncelikle tereke aktifinin hesaplanması gerekecektir. Hali hazırda terkede 50.000 TL para ve 150.000 TL değerinde araba mevcuttur. Ölüme bağlı tasarrufa konu olan araba henüz terekeden çıkmamıştır. Ancak mirasın açılmasından 1 yıl evvel bağışlanmış olan 100.000 TL değerindeki tablo sağlararası kazandırmaya konu olmuştur ve terekeden çıkmıştır. Bu sebeple terekede bulunan 200.000 TL’ye 100.000 TL (tablonun değeri) de eklenerek tasarruf nisabı hesaplanmalıdır.
Öncelikle, sağ kalan eşin mal rejimi tasfiye edilir, sağ kalan eşe borcu varsa tasfiye edilir. Sağ kalan eşin ölen eşe borcu varsa katılma alacağı olarak terekeye eklenir. Ardından TMK 507/2 uyarınca terekeden indirilmesi gerekenler indirilir ve net tereke bulunur. TMK 507/2 çıkarılması egerken kalemleri saymıştır. Miras bırakanın tüm borçları, Cenaze giderleri, Terekenin mühürlenmesi ve yazımı için gereken tüm masraflar, Miras bırakan ile birlikte yaşayan ve onun tarafından bakılan kişinin 3 aylık bakım gideri tereke aktifinden tereke borcu olarak indirilir.
Denkleştirmeye tabi kazandırmalar TMK 669 da sayılmıştır. Denkleştirmeye tabi kazandırmalar sağlararası işlemin tasarruf nisabını aşıp aşmadığını anlamak için farazi olarak terekeye eklenir. Saklı payların ihlal edilmiş olduğu belirlenirse bu pay miras payından mahsup edilir. Çeyiz ve iş kurma sermayesi olarak mirasçıya yapılan kazandırmalar kural olarak miras bırakan aksi iradeyi ortaya koymadıkça denkleştirmeye tabi olduğu kabul edilir. Yani o kazandırma mirasçının miras payına ek olarak yapılmamıştır, mahsuben yapılmıştır.
Yasal mirasçılık hakkında yazımız : http://fatmatugcebilgin.av.tr/2020/07/23/yasal-mirascilik/
BİLGİN HUKUK BÜROSU
ARABULUCU AVUKAT FATMA TUĞÇE BİLGİN
terekenin hesaplanması, miras hukuku, miras avukatı, miras avukatı istanbul
Ölüme bağlı tasarruf miras bırakanın mal varlığı hakkında ölümünden sonra geçerli olmak üzere yapmış olduğu hukuki işlemdir. Miras bırakan yapacağı bir vasiyetname ile mal varlıklarının bir kısmı veya tamamı hakkında tasarrufta bulunabilir. Miras bırakanın vesiyetname ile yaptığı tasarruf yasal mirasçıların haklarını zarara uğratıyorsa bu durumda bir takım miras hukuku davaları ortaya çıkabilecektir.
Türk Medeni Kanunu 557. maddesi vasiyetnamenin iptalinin talep edilebileceği durumları belirlemiştir.
1-Miras bırakanın vasiyetname düzenlenirken tasarruf ehliyeti bulunmaması,
2-Miras bırakanın vasiyetnameyi yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapmış olması,
3. Vasiyetname içeriğinin, bağlandığı koşulların hukuka veya ahlaka aykırı olması,
4. Kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması.
Vasiyetnamenin iptali davasının mirasçı tarafından vasiyetnamenin, iptal sebebinin ve dava hakkının öğrenilmesinden itibaren 1 yıl içinde açılması gerekmektedir. Her halde vasiyetnamenin iptali davasının vasiyetnamenin açılma tarihinden itibaren 10 yıllık süre içinde davanın açılması gerekmektedir. Bu sürenin vasiyetnamenin usulünce açılıp ilgililere tebliğ edilmesi ile başlayacağı kabul edilmektedir.
Saklı payları vasiyetname ile ihlal edilmiş olan mirasçılar ihlal edilen payları hesabında tenkis talep edebilirler. Saklı payı ihlal edilen mirasçılar sadece ölüme bağlı tasarruflar açısından değil, sağlararası kazandırmalarda da tenkis talep edebilmektedir. Çünkü sağlararası kazandırmalar da saklı payın ve tasarruf edilebilir payın hesaplanması için terekeye dahil edilmektedir.
Tenkiste sıra : İhlal edilen saklı paylar tamamlanıncaya kadar öncelikle ölüme bağlı tasarruflar tenkis edilir, ardından en son tarihli olandan en eskisine doğru tenkis yapılır.
Vasiyetnamenin iptali mirasçının yalnızca saklı payının değil, miras payının tamamını korumaktadır. Zira; iptal edilen vasiyetnameye konu miras mal varlığı tümü ile terekeye dönmektedir. Vasiyetnamenin iptali sebebinin ispatlanamaması ihtimalinde ise, vasiyetname ile ihlal edilmiş olan saklı payların tenkisinin talep edilmesi davanın terditli olarak açılması halinde mümkün olabilmektedir.
Vasiyetnamenin iptali ve yasal mirasçıların başvurabileceği yollar
BİLGİN HUKUK BÜROSU
ARABULUCU AVUKAT FATMA TUĞÇE BİLGİN
Tenkis davası ve vasiyetnamenin iptali davası miras avukatı tarafından takip edilmelidir. Vasiyetnamenin hazırlanması için vasiyet hukuku, vasiyetname avukatı ile beraber çalışılmalı, geçersiz vasiyetname iptal davası için vasiyetname hazırlanması için miras avukatından destek alınmalıdır. Miras hukuku davaları avukat İstanbul Vasiyetnamenin iptali davası avukat tenkis davaları hakkında hukuki destek için iletişime geçebilirsiniz.
Miras davası avukat, Vasiyetnamenin iptali davası, geçersiz vasiyetname, tenkis davası, saklı pay, miras davası