Dolandırıcılık suçunun maddi ve manevi unsurları
Ağır ceza avukatı
Dolandırıcılık suçu TCK’nın 157. maddesinde düzenlenmiş ve suçun unsurları da madde metninde belirtilmiştir. Dolandırıcılık suçunun nitelikleri halleri ise daha ağır cezayı gerektiren hallerdir ve bu husus da TCK’nın 158. maddesinde düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için madde metninde tanımlanan maddi ve manevi suç unsurlarının gerçekleşmesi gerekmektedir. Dolandırıcılık suçu kasten işleneblen bir suçtur, takdirle işlenmesi mümkün değildir. Bu husus suçun manevi unsurunu belirtmektedir.
Dolandırıcılık suçu hileli davranışlarla işlenmesi gereken bir suçtur. Hileli davranışın neler olduğu Yargıtay içtihatları ve yorumları ile tamamlanan bir husustur. Hileli davranışların aldatıcı nitelikte olması gerekmektedir. Aldatıcı nitelikte olmayan bir hileli davranışın yani alelade ve hiç bir inandırıcılığı olmayan, karşısındaki insanı kandırma inandırma kabiliyeti olmayan bir davranış dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirilemez. Aldatıcı niteliğin nasıl belirleneceği tartışmasında ise objektif değil, subjektif olarak değerlendirilmesi gerektiği kabul edilmektedir. Zira her kişinin akıl, zeka, eğitim durumu farklılık gösterebileceğinden hileli davranışlar karşısında inanma ihtimali de farklılık göstermektedir. Bu sebeple dolandırıcılık suçu kapsamında hileli davranışların inandırıcılığı mağdur kişinin yani hileli davranışların yöneldiği kişinin özellikleri dikkate alınarak subjektif esaslara göre belirlenecektir.
Dolandırıcılık suçunun bir diğer unsuru ise zarardır. Hileli davranışların yöneldiği veya bir başka kişinin zarar uğramış olması gerekmektedir. Fail hileli davranışlar ile kendisine veya bir başkasına menfaat sağlamış olmalıdır. Bu suç unsurlarından birinin gerçekleşmemesi halinde dolandırıcılık suçunun maddi unsurları mevcut olmadığından sanığın bu suçtan mahkum edilmesi mümkün olamayacaktır.
Dolandırıcılık suçu Ağır Ceza Mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Ağır ceza avukatı ceza hukuku alanında bu kapsamda ceza davalarında müdafii olarak savunma yahut da davaya katılan müşteki vekili olarak şikayet işlemlerinin yapılmasında görev alır. Ağır ceza davalarında ceza avukatının işlevi savunmada önem taşımaktadır.
Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için sanığın ‘hileli davranışlar ile bir kimseyi aldatması’ gerekmektedir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu- 29.11.2016 2014/597 E. 2016/452 K.” Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için; failin bir kimseyi, kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapılan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte bir takım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır…
……
Malvarlığının yanında irade özgürlüğünün de korunduğu dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için;
1) Failin bir takım hileli davranışlarda bulunması,
2) Hileli davranışların mağduru aldatabilecek nitelikte olması,
3) Failin hileli davranışlar sonucunda mağdurun veya başkasının aleyhine, kendisi veya başkası lehine haksız bir yarar sağlaması,
Şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Fail kendisine veya başkasına yarar sağlamak amacıyla bilerek ve isteyerek hileli davranışlar yapmalı, bu davranışlarla bir başkasına zarar vermeli, verilen zarar ile fiil arasında uygun nedensellik bağı bulunmalı ve zarar da, nesnel ölçütler göz önünde bulundurularak belirlenecek ekonomik zarar olmalıdır.”
Dolandırıcılık suçunun nitelikleri hallerinden birinin gerçekleşmesi halinde üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ayrıca nitelikli hallerden ; Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak, Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle, Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla, Sigorta bedelini almak maksadıyla, Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmesi hallerinde verilen hapis cezası alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamamaktadır.
Ceza avukatı İstanbul da ve bir çok ilde bulunan ceza mahkemelerinde savunma avukatı olarak yer almaktadır. Savunma hakkının korunması ve adil yargılanmanın temini olarak ağır ceza avukatı ceza yargılamasında önem taşımaktadır.