Limited ortaklıktan çıkma veya çıkarılma halinde ödenen pey akçesi
Pey akçesi diğer bir adıyla ayrılma akçesi
Limited Ortaklıklarda ortaklıktan çıkma ve çıkarılma mümkündür. Bu konuda daha önce yazmış olduğumuz yazımız için : http://fatmatugcebilgin.av.tr/2019/12/26/limited-sirketlerde-cikma-ve-cikarilma/
Ortaklıktan çıkma veya çıkarılma halinde ortaklık dışında kalan ortağa esas sermaye payının karşılığı olan bir değer ödenmesi gerekir. TTK m. 641 bu hususu düzenlemiştir. “Ortak şirketten ayrıldığı takdirde, esas sermaye payının gerçek değerine uyan ayrılma akçesini istem hakkını haizdir.” Bu hükümden anlaşılacağı üzere ayrılma akçesinin diğer bir adıyla pey akçesinin ortağın esas sermaye payının gerçek değerine eşit bir miktar olması gerekir. Ayrılma akçesinin miktarı tam olarak nasıl belirlenecektir?
TTK. 642. maddesinin 3. fıkrasında “Ayrılan ortağın ayrılma akçesinin ödenmeyen kısmı, şirkete karşı, bütün alacaklılardan sonra gelen bir alacak oluşturur.” denmiştir. Bu hüküm ile limited ortaklığın ortaklık alacaklıları korunmak istenmiştir. Zira ortaklık alacaklıları alacaklarını yalnızca ortaklıktan tahsil edebilir, ortakların malvarlığına başvurma imkanı yoktur. Bu sebeple ortaklık borçluları güvence altına alınmıştır, aksi halde ticari hayat güvenilmez bir hal alacaktır.
Ayrılma akçesinin serbestçe tasarruf edilebilecek yedeklerden ödenmesi gerekir. Esas sermayenin çıkan/çıkarılan ortağa aynen iade edilmesi olarak düşünülmemelidir.
Ayrılma akçesi ne zaman muaccel hale gelir? Kanun, yıllık raporda kullanılabilir özkaynak tutarının tespiti ile muaccel hâle geleceğini belirtmiştir.
Ayrılma akçesine ilişkin TTK. 641. hükmü emredici niteliktedir, şirket esas sözleşmesi ile aksi kararlaştırılamaz. Ortaklıktan çıkan veya çıkarılan ortak esas sermaye payını ve bu payın getirdiği karı, çıkma (veya çıkarılma) ile birlikte kaybetmektedir. Bu sebeple; çıkan veya çıkarılan ortak için esas sermayesine karşılık bir bedel ödenmesi gerekmektedir. Ortaklıktan çıkan veya çıkarılan ortağın ortaklıktan ayrılma akçesi, diğer bir adıyla pey akçesi talep edebilmesi için mahkeme kararına lüzum yoktur. Zira; kanunun emredici hükmü gereği ayrılma akçesi talep etme hakkına sahiptir. Çıkma veya çıkarılmanın mahkeme kararı ile gerçekleştiği hallerde mahkemeden aynı zamanda ayrılma akçesi miktarının da tespit edilmesi talep edilebilir. Ayrılma akçesi kanunun emredici hükmü ile belirlenmiş olduğu için ortaklık sözleşmesi ile ortadan kaldırılması veya ayrılma akçesi istenemeyeceği yönünde hüküm konulması bu hakkı ortadan kaldırmaz.
Yargıtay bir kararında; çıkma davasında davacı ortağın esas sermaye payının devrini isteme yetkisinin bulunmadığına ancak, ayrılma akçesinin tespit edilmesini talep edebileceğine karar vermiştir (Yargıtay 11. HD, 07.12.2015, E. 2015/5541, K. 2015/13068)
Ortaklardan birinin çıkma veya çıkarılma sebebiyle ortak vasfının sona ermesi halinde, diğer ortaklarla anlaştığı bir miktar üzerinden ayrılma akçesini alabilir. Ancak; taraflar (yani çıkan veya çıkarılan ortak ile ortaklık) esas sermayenin gerçek değerin belirlenmesinde, dolayısıyla ayrılma akçesinin miktarının belirlenmesinde anlaşmazlığa düşerlerse esas sermayenin gerçek değerinin tespitini mahkemeden talep edebilirler. Çünkü pey akçesi yani ayrılma akçesi esas sermaye payının gerçek değeri üzerinden belirlenmektedir. TTK. m.497 “Kanunda veya şirket sözleşmesinde esas sermaye payının bedeli olarak gerçek değerin öngörüldüğü durumlarda, taraflar anlaşamamışlarsa bu değer, taraflardan birinin istemi üzerine, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesince belirlenir. Mahkeme, yargılama ve değer belirleme giderlerini kendi takdirine göre paylaştırır. Mahkemenin kararı kesindir.” hükmü ile esas sermayenin gerçek değerinin tespitinin mahkeme kararı ile yapılabileceğini düzenlemiştir. Mahkeme ticaret hukuku uzmanı bilirkişilere teknik hesaplama yaptırarak bu değeri tespit edecektir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 07.12.2015 tarihli bir kararında; ‘Davacının çıkma davasında esas sermaye payının devrini isteme yetkisinin bulunmadığına; ancak, ayrılma akçesinin tespit edilmesini talep edebileceğine‘ karar vermiştir (T. 07.12.2015, E. 2015/5541, K. 2015/13068) Çıkma davasında ayrıca talep edilmediği halde ayrılma akçesinin de tespit edildiği karar örnekleri bulunmaktadır. ( Y. 11. HD, 17.09.2015, E. 2015/2122, K. 2015/9396; Y. 11. HD, 07.12.2015, E. 2015/5541, K. 2015/13068)
Ayrılma akçesinin borçlusu ortaklar değil, limited ortaklıktır. Dolayısıyla tarafların aralarında anlaşarak kararlaştırdığı veya mahkeme kararı ile tespit edilen tutarın, ortakların mal varlığından tahsil edilmesi mümkün değildir.
Ayrılma akçesi nasıl ödenir?
Ayrılma akçesi nakit olarak ödenebilir, ancak nakit olarak ödenmesi şart değildir. Ayrılma akçesine karşılık olarak başka bir şirketin pay senedi veya başka bir menkul değeri olarak da verilmesi mümkündür.
Av. Fatma Tuğçe BİLGİN
Şirket avukatı, Ticaret Hukuku avukatı, Ayrılma akçesi, Pey akçesi, Limited Ortaklık,
Hey,
You have a website av.tr, right?
Of course you do. I am looking at your website now.
It gets traffic every day – that you’re probably spending $2 / $4 / $10 or more a click to get. Not including all of the work you put into creating social media, videos, blog posts, emails, and so on.
So you’re investing seriously in getting people to that site.
But how’s it working? Great? Okay? Not so much?
If that answer could be better, then it’s likely you’re putting a lot of time, effort, and money into an approach that’s not paying off like it should.
Now… imagine doubling your lead conversion in just minutes… In fact, I’ll go even better.
You could actually get up to 100X more conversions!
I’m not making this up. As Chris Smith, best-selling author of The Conversion Code says: Speed is essential – there is a 100x decrease in Leads when a Lead is contacted within 14 minutes vs being contacted within 5 minutes.
He’s backed up by a study at MIT that found the odds of contacting a lead will increase by 100 times if attempted in 5 minutes or less.
Again, out of the 100s of visitors to your website, how many actually call to become clients?
Well, you can significantly increase the number of calls you get – with ZERO extra effort.
TalkWithCustomer makes it easy, simple, and fast – in fact, you can start getting more calls today… and at absolutely no charge to you.
CLICK HERE http://www.talkwithcustomer.com now to take a free, 14-day test drive to find out how.
Sincerely,
Eric
PS: Don’t just take my word for it, TalkWithCustomer works:
EMA has been looking for ways to reach out to an audience. TalkWithCustomer so far is the most direct call of action. It has produced above average closing ratios and we are thrilled. Thank you for providing a real and effective tool to generate REAL leads. – P MontesDeOca.
Best of all, act now to get a no-cost 14-Day Test Drive – our gift to you just for giving TalkWithCustomer a try.
CLICK HERE http://www.talkwithcustomer.com to start converting up to 100X more leads today!
If you’d like to unsubscribe click here http://liveserveronline.com/talkwithcustomer.aspx?d=av.tr
Yes, only lawyers are allowed to use av.tr in Turkey